Divčibare
Divčibare su poznato planinsko turističko mesto – visoravan, koja se nalazi u centralnom delu planine Maljen. Maljen se odlikuje karakterističnim reljefom, što uslovljava povoljne klimatske karakteristike i raznovrstan i specifičan biljni i životinjski svet na ovoj planini. Na Maljenu su dobro očuvane šume i ova planina je najsevernije stanište borovih šuma u Srbiji.
Povoljan geografski položaj doprineo je da prema Divčibarama gravitira mnoštvo gradskih stanovnika, jer su one najbliže planinsko turističko mesto Beogradu i Vojvodini. Na Divčibarama je razvijen boravišni, zdravstveno–rekreativni, sportsko–rekreativni, izletnički turizam, a u nešto manjoj meri i lovni i ribolovni.
Divčibare leže na nadmorskoj visini od 980 m. Sa svih strana su okružene visovima koji ih štite od vetrova, ublažavaju klimu, a istovremeno predstavljaju mesta sa kojih se pruža izvanredan vidik na bližu okolinu, ali i na neke udaljenije krajeve Srbije, pa čak i Republike Srpske.
Dobar geografski položaj uslovljava dopiranje vazdušnih masa iz Jadranskog mora i sukobljavanje sa vazdušnim masama sa Karpata i Panonske nizije, čime se objašnjava prisustvo joda u vazduhu. Proleća i leta su kratka, zime su hladne i duge sa obilnim snežnim padavinama, a jeseni duge i blage.
U želji da posetioci planine Maljen i Divčibara što bolje upoznaju ova dva dragulja valjevskih planina Turistička organizacija Valjevo, u saradnji sa valjevskim planinarima, pripremila je pešačke staze. One su trasirane odabranim pravcima ka najinteresantnijim vrhovima Maljena, a obeležene su markacijama – crvenim krugovima sa belom sredinom ( ) koje se nalaze na drveću, banderama, kamenu i sl. duž cele staze (kad ste kod jedne markacije, uvek vidite narednu, a često i dve sledeće).
Od centra, staza kod crkve skreće desno, pored hotela Maljen. Dalje vodi putem pored odmarališta EPS, a zatim kroz šumu iza koje napušta put i ide livadama, izmedju vikendica. Sve vreme se blago uspinje ili ide ravno, pa je vrlo lagana. Kad se prodju vikendice, dolazi se do raštrkanih, velikih borova. Na jednom od njih je putokaz: levo za Paljbu, a poludesno za Golubac. Odatle se izbija na čistinu sa koje se dalje stalno vidi Golubac. Uz blagi uspon vrlo brzo se stiže na ovaj, 1056 m.n.v. visok vrh.
Sa Golubca, pogled se pruža na sve strane. Na zapad se vide valjevske planine: Povlen, Magleš, Jablanik i Medvednik, a na sever u daljini Cer. Na zapadu, ispod Golubca je šumovita, duboka dolina Bukovske reke.
Suprotno, na istočnoj i južnoj strani pada pogled na najviši Maljenski vrh Kraljev sto, Veliku pleć, Crni vrh i Paljbu i celu divčibarsku visoravan, sa livadama i šumarcima iz kojih izviruju krovovi odmarališta i hotela. Zbog toga se ova staza preporučuje kao prva koju treba prepešačiti, jer će se tako steći odličan uvid u geografski položaj Divčibara i ostale pešačke staze.
Ovaj pravac iza crkve skreće levo i ide već uhodanom stazom oivičenom drvećem. Levo je potok Žujan. Posle nekoliko stotina metara skreće se blago u desno (na zapad), a zatim prelazi preko potoka. Okolo je Žujan razliven u prostranim tresetištima.
Dalje staza vodi blago uzbrdo, najpre kroz borov šumarak, a kasnije livadom, pored vikendica, sve do izlaska na asfaltni put Divčibare – Kaona. Njime treba ići na desno, oko 50m, a zatim staza vodi kroz retke borove sa leve strane puta. Nešto kasnije treba preći na desnu stranu i posle se toga se tom stranom, kroz mladu borovu šumu, stiže do vrha Paljba, 1051 m.n.v. Sa njega se na jednoj strani vide maljenski vrhovi: Golubac, Stražara, Kraljev sto i Crni vrh i izmedju njih cela visoravan Divčibare. Na drugoj strani se vide valjevske planine: Povlen, Magleš, Jablanik i Medvednik.
Nešto niže od vrha, preko puta nalazi se prekrasan vidikovac sa parkingom. Sa njega se, duboko u dolini, vide sela Skakavci i Rosići, Ražana i Kosjerić. Za vedrih dana u daljini se vidi više linija planinskih venaca južne i zapadne Srbije. Na ovom vidikovcu lepo je biti kad sunce u purpuru zalazi iza Povlena i Medvednika. Još je lepše ujutru, kad magla i oblaci od doline prave belo more iz koga, kao ostrva izviruju Subjel i Kozomor, a strane doline liče na morske obale.
Početni deo ove staze ideasfaltnim putem prema Mionici i Beogradu. Kad se prodje hotel Crni Vrh, levo skreće makadamski put označen crvenim putokazom LJUTI KRŠ. Staza vodi tim putem, kroz šumu,izmedju vikendica. Iza poslednje vikendice staza napušta put i skreće desno, a zatim vijuga kroz šumu. Posle prelaza preko potoka, ide se kroz šumu sa proplancima do drveta sa putokazima: desno STRAŽARA i levo LJUTI KRŠ. Nastavlja se levim pravcem, kroz šumu. Tu je početak strogog prirodnog rezervata 2. kategorije CRNA REKA. Staza zatim izbija na kameniti greben, kojim se uspinje do vidikovca na vrhu – 962 m.n.v.
Pogled sa njega je vrlo impresivan: na levo, preko duboke doline potoka prema Golubcu i na desno, preko početka Crne reke na Bačevački vis, Čubricu i Pejar. Pravo je prekrasan pogled niz kanjon čudesne Crne reke koja vijuga izmedju strana obraslih gustom zimzelenom šumom prošaranom brezama. U prvom planu je jedan niži greben sa koga se može sići do Crne reke. Na horizontu se vide valjevske planine: Magleš, Jablanik i Medvednik, a nešto bliže obronci Bukova. Zbog ovog pogleda i nedirnute prirode rezervata kroz koju prolazi, ovo je po mnogima najlepša pešačka staza na Maljenu. Tek kada se ona obidje stiče se pravi utisak o lepoti prirode na Maljenu.
Na početku ova staza ide asfaltnim putem (u pravcu glavne ski staze), sa koga treba skrenuti levo kod Pančevačkog odmarališta (prva velika zgrada sa leve strane). Dalje se ide uzbrdo, takodje asfaltnim putem koji prolazi ispod odmarališta IMT (stari naziv). Iza njega se dolazi do raskrsnice na kojoj treba skrenuti desno. Put vodi blago uzbrdo izmedju vikendica i izlazi na zaravan. Tu se nalazi drvo sa dva crvena putokaza: levo VELIKA PLEĆ, pravo CRNI VRH. Odatle se ide levo, makadamckim putem koji se blago uspinje, a vodi kroz šumu jela, borova i breza. Na prevoju, kod putokaza desno za Crni vrh, treba nastaviti dalje putem koji ide talasastim grebenom. Levo je šuma, a desno nekoliko vikendica, posle kojih se sa desne strane uočava šumovito uzvišenje. Tu se staza odvaja od puta na desno i vijuga naviše kroz borovu i brezovu šumu do vrha VELIKA PLEĆ, 1050 m.n.v.
Sa njega se pruža prekrasan pogled na Ravnu goru i Suvobor, Kablar, Ovčar, Zajčicu i Subjel. Kad je vidik bistar u daljini se vide Golija, Kopaonik, Zlatibor i Tara. Ispod Velike pleći, levo je šumoviti kanjon Crne Kamenice čiji se žubor jasno čuje. Pravo na jug pružaju se široke livade visoravni Tometino polje, preko koje vodi put za Požegu.
Prvi deo ove staze je isti kao za Veliku pleć. Kod drveta sa crvenim putokazima treba nastaviti putem pravo, blago uzbrdo. Kada se prodju vikendice sa desne strane staza ulazi u šumu borova, jela, cerića i breza, obraslu gustom travom. Izmedju njih staza vijuga uzbrdo. Uspon nije težak ali je stalan, pa se povremeno treba odmoriti. Kraj uspona je na samom kamenito-travnatom vrhu koji je označen na nekoliko velikih kamenova.
CRNI VRH sa 1096 m.n.v. je po visini drugi Maljenski vrh, ali se zbog blizine nametnuo najvišem vrhu Kraljevom stolu koji je udaljeniji od centra Divčibara. Sa Crnog vrha se pružaju upečatljivi pogledi na istok (levo), jug (pravo) i zapad (desno), pa se tim redom vide: Suvobor, Kablar, Ovčar, Zajčica i Subjel, a kad je vedro u daljini se vide Golija, Kopaonik, Zlatibor, Tara i Zvijezda. Na krajnjem zapadu vide se sve ostale valjevske planine: Povlen, Magleš, Jablanik i Medvednik i ispod njih Drenovački kik, Bukovi i ostala pobrdja. Pogled na sever prema Divčibarama zaklanja šuma kroz koju vodi staza.
Sa Crnog vrha postoje staze levo za Veliku pleć i dalje za vidikovac Paljba.
SKI STAZE DIVČIBARE
Skijanje Divčibarama je, pored sankanja za najmlađe, najvažniji zimski sport na planini. Ukoliko ste ljubitelj snega i zimskih aktivnosti pozivamo Vas da posetite Divčibare.
Cene ski pasa 2019/2020 – U pripremi
Ski staza Centar
Ski staza Centar nalazi se u samom centru, pored hotela Pepa. Proteže se na severnim obroncima Crnog vrha u dužini od oko 600m. Visinska razlika između vrha i podnožja staze iznosi oko 100m. Na stazi postoji ski lift vučnica (vučnа sаjlа sа tаnjirom koji se stаvljа između nogu), a kapacitet lifta je 700 skijaša na sat. Nagib staze odgovara srednjem kvalitetu skijaša. Posebna draž stazeCentar je pogled koji se pruža sa njenog vrha na vence planina Zapadne Srbije i koji mnoge skijaše ostavlja bez daha. U sunčanim danima na horizontu se vidi čak i planinski masiv Kopaonika. Posebnu zadovoljstvo pruža noćno skijanje na stazi koja je osvetljena od podnožja do vrha.
Radno vreme žičare je od 9:00 do 16:00 časova.
Ski staza Crni vrh
Nova ski staza (Crni vrh) je dužine 850m, puštena je u rad u januaru 2008. godine. I ona se nalazi na severnoj strani Crnog vrha, i na njoj se nalazi dvosedna žičara kapaciteta 1.200 skijaša na sat. Nema osvetljenje za noćno skijanje. Staza je zahtevnija od Cenatar ski staze .Crni vrh i odgovara veštijim skijašima.
